พระราชหัตถเลขา

ขอให้นิสิตทุกๆ คนทั้งใหม่และปัจจุบันจงมีความสุขความเจริญ และบรรลุผลสำเร็จในการศึกษาอันจะนำประโยชน์และความเจริญมาสู่ประเทศชาติของเราต่อไปภายหน้า

๒๘ กรกฎาคม ๒๔๙๐

ภาพวาดฝีพระหัตถ์ บัตรอวยพรในวันขึ้นปีใหม่

พระมหากรุณาธิคุณพิเศษพระราชทาน แก่นิสิตจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย

๑ มกราคม ๒๔๙๑

ขอท่านจงมีมานะ อดทน ในการดำเนินงานของตน ไม่ว่าจะทำงานอะไร หากทุกคนปฏิบัติงานด้วยความสุจริตไปด้วยดีแล้ว งานนั้นย่อมจะเป็นประโยชน์ส่วนรวมด้วย เพราะต่างจะช่วยชาติบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้าทั้งนั้น

๒๗ กันยายน ๒๔๙๒

ท่านทั้งหลายเกิดมาจะมีรูปร่างหน้าตาคุณวุฒิอย่างไรก็ตาม แต่ถ้าแม้เพียรพยายามฝึกกาย ฝึกใจ และฝึกสมองในทางที่ชอบ ให้เจริญงอกงามขึ้นเท่าที่จะทำได้ ก็นับว่าได้ทำประโยชน์ส่วนหนึ่งแก่ประเทศชาติแล้ว ได้ทำหน้าที่เป็นพลเมืองดี

๒๖ กันยายน ๒๔๙๔

การทำสิ่งใดนั้นควรทำแต่พอดีพองาม อย่าให้เกินไปจนคนภายนอกเขารู้สึกว่าเป็นเรื่องไม่จำเป็น เพราะการเข้ามหาวิทยาลัยนั้น การเรียนย่อมเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง ประเทศเรายังต้องการคนที่มีความรู้สำหรับเป็นมันสมองอีกมาก เพื่อช่วยกันจัดการบ้านเมืองของเราให้เจริญรุ่งเรืองยิ่งขึ้น

๑๕ ตุลาคม ๒๔๙๕

ในการปฏิบัติงาน ไม่ว่างานใดๆ จะเป็นงานส่วนตัว ส่วนรวม หรือส่วนราชการบ้านเมืองก็ดี มีข้อควรปฏิบัติอยู่หลายประการด้วยกัน ที่จะทำให้งานนั้นๆ ดำเนินไปด้วยดี โดยเฉพาะที่ข้าพเจ้าคิดถึงอยู่ในเวลานี้ และเห็นจะเกิดประโยชน์แก่ท่านทั้งหลายก็คือ เรื่องการไม่ผิดนัดและการตรงต่อเวลา ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องสำคัญมากเรื่องหนึ่ง

ตุลาคม ๒๔๙๖

ในมหาวิทยาลัยนั้น นอกจากการเรียนซึ่งเป็นหน้าที่โดยตรงของท่านแล้ว ยังมีการบันเทิงและการกีฬา หรือที่เรียกกันว่าการเล่นควบไปด้วย จงเรียนในเวลาเรียน และเล่นในเวลาเล่น การเล่นในมหาวิทยาลัยฝึกให้สนิทสนมกับเพื่อนฝูง ฝึกให้รู้จักความสามัคคี และฝึกให้ทุกคนรู้หน้าที่ของตนๆ

๒๓ ตุลาคม ๒๔๙๗

ควรพยายามอบรมตนเองให้เป็นผู้มีสติ คือ ความรู้สึกผิดชอบ สามารถเหนี่ยวรั้งบังคับตนเองควบกันไปด้วย จะได้ประพฤติและปฏิบัติที่ชอบที่ควร

๑๔ ตุลาคม ๒๔๙๘

นอกจากหลักความรู้ และคุณธรรมประการอื่นแล้ว ท่านควรปักใจ หรือตั้งจุดหมายให้แน่วแน่ในการงานที่จะกระทำนั้น ครั้นแล้วใช้ความคิดไตร่ตรองว่าจะทำอะไร อย่างไรบ้าง กิจการที่กระทำหรือดำเนินอยู่นั้น จึงจะก้าวหน้าและเกิดประโยชน์งอกงามทวีขึ้น ก็ควรหัดใช้ความคิดให้เป็นระเบียบตรงตามแนวทาง หรือจุดหมายที่ตั้งไว้ เป็นความต้องการอยู่ในปัจจุบันนี้

๕ ตุลาคม ๒๔๙๙

ระเบียบกับวินัยเป็นของคู่กัน เมื่อมีระเบียบข้อบังคับ ก็จำต้องมีวินัย คือการปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับนั้น ชุมนุมชนที่รวมกันเป็นหมู่เป็นคณะ ต้องมีระเบียบวินัยไว้เป็นหลักปฏิบัติ ถ้าได้ร่วมใจกันปฏิบัติตามระเบียบวินัยแล้ว ชุมนุมชนหมู่นั้นคณะนั้น ย่อมมีความรุ่งเรือง

๑๘ ตุลาคม ๒๕๐๐

สิ่งใดที่ได้ดำริขึ้นด้วยความตั้งใจดีและบริสุทธิ์ใจ และดำเนินการไปด้วยความร่วมใจกลมเกลียวกันแล้ว ควรจะได้บรรลุผลสำเร็จด้วยดี

พุทธศักราช ๒๕๐๑

อันความรู้ที่ได้รับจากการศึกษานี้ จะเป็นอาภรณ์อันมีค่าประดับกาย ซึ่งใครจะยื้อแย่งหรือชิงเอาไปหาได้ไม่ จะได้ใช้ความรู้นั้น ทำประโยชน์แก่ตนเองและชาติบ้านเมืองต่อไป

พุทธศักราช ๒๕๐๒

คนเราจะดำเนินชีวิตก็ต้องมีแบบแผนเป็นหลัก เราจึงต้องมีประเพณีเป็นแนวปฏิบัติ ชาติไทยเราได้มีประเพณีที่ดีงามมาแต่โบราณกาล บรรพบุรุษของเราได้ปฏิบัติสืบเนื่องมาหลายชั่วคน เมื่อตกทอดมาถึงเราเช่นนี้ เราควรจะรับไว้ด้วยความเคารพ

พุทธศักราช ๒๕๐๓

ที่มีโชคดีได้ศึกษาอยู่ในสถานศึกษาที่มีเกียรติสูง และตั้งใจให้แน่วแน่ที่จะประพฤติความดี เพื่อชื่อเสียงเกียรติคุณของจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย แล้ว ก็จะเป็นการเหมาะอย่างยิ่ง และจะเป็นการแสดงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระปิยะมหาราชอย่างประเสริฐที่สุด

๙ กันยายน ๒๕๐๗

แม้ท่านจะได้ออกไปจากมหาวิทยาลัยนี้แล้ว ท่านก็ไม่ควรจะยับยั้งการศึกษาเล่าเรียนไว้เพียงเท่านั้น ควรจะฝึกฝนวิชาความรู้ของท่านให้ทันสมัยอยู่เสมอ เพราะเป็นหนทางที่จะทำให้ท่านช่วยชาติบ้านเมืองได้ดี

๑๒ เมษายน ๒๔๙๐